هشدار جدی نخبگان نسبت به چشم‌انداز امنیتی و ژئوپلیتیک تحولات جدید قفقاز
تاریخ انتشار: ۲۵ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۰۷۹۰۱
یکی از مراکز پژوهشی کشور نظر سنجی را انجام داده و بر اساس آن «هشدار جدی نخبگان نسبت به چشم انداز امنیتی و ژئوپلیتیک تحولات جدید قفقاز» را قابل توجه دانسته است.
به گزارش ایران اکونومیست، در نظر سنجی موسسه ابرار معاصر، از موسسات زیرمجموعه وزارت علوم می‌خوانیم:
تحولات دو سال اخیر و منازعات شکل گرفته در منطقه قفقاز موجب بازگشت سرزمین‌های مورد ادعا جمهوری آذربایجان از ارمنستان شد ولی به نظر می‌رسد با عملیات اخیر جمهوری آذربایجان در شهریور ۱۴۰۱ در استان سیونیک، دارای اهداف جدید و به تبع آن تحولات ژئوپولیتیکی جدیدی باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک بازیگر فعال منطقه‌ای از یک سو و تاثیرپذیر از هرگونه تغییرات و تحولات جدید این منطقه، رویکردها و سیاست خاص خود که مبانی آن بر گرفته از موضع مقام معظم رهبری در مورد عدم تغییر مرزهای شمال غربی کشور قفقاز است، را دنبال می‌کند.
رویکرد و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال تحولات قفقاز با نقد و واکنش مختلفی در محافل مختلف مردمی، رسانه ای و نخبگانی روبرو بوده است.
در این راستا در یک نظرسنجی که از میان ۳۸۴ نفر از میان نخبگان دانشگاهی (دانشگاههای تهران، علامه طباطبایی، تبریز، گیلان، شیراز، رازی کرمانشاه)، پژوهشگران و تحلیگران سیاست خارجی آگاه به مسائل قفقاز انجام گرفته است نتایج زیر به دست آمده است.
تحرکات بازیگران منطقه‌ای عنصر کلیدی تحولات
۵۲ درصد از پاسخ دهندگان، در پاسخ به تشدید دور جدید تنش در منطقه قفقاز، تحرکات بازیگران فعال منطقه‌ای را دلیل تشدید دور جدید تنش بیان کرده‌اند.۳۱ درصد نیز درگیری روسیه در پرونده اوکراین را موجب کاهش نقش توازن بخش این کشور و در نتیجه تشدید منازعه در قفقاز عنوان کرده اند. مابقی پاسخ دهندگان عدم پایبندی یکی از طرفین یا هردو طرف به توافقات و همین‌طور مداخله قدرت‌های بزرگ را دلیل تشدید تنش‌ها در دور جدید دانسته اند.
ترکیه و رژیم صهیونیستی بازیگر اصلی دور جدید تحولات
۴۱ درصد از پاسخ دهندگان سیر و روند تحولات جدید منطقه را در راستای منافع کشور ترکیه می‌دانند. ۳۴ درصد نیز این تحولات را در راستای منافع کشور آذربایجان عنوان می‌کنند و مابقی نیز این روند را در راستای سایر بازیگران می دانند. نکته قابل توجه دیگر این است که ۵۷ درصد از پاسخ دهندگان ترکیه را دارای بیشترین تاثیرگذاری بر سیاست های دولت آذربایجان می‌دانند در حالی ۲۴ درصد رژیم صهیونیستی را دارای بیشترین تاثیرگذاری بر سیاست‌های دولت آذربایجان بیان می‌کنند و مابقی پاسخ دهندگان بازیگران دیگر را در این میان مطرح می‌کنند.
اولویت ایران در منطقه ژئوپلیتیک و تمدنی است
در پاسخ به پرسش از اولویت و جایگاه منطقه قفقاز در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، ۴۳ درصد از پاسخ دهندگان بر اولویت منافع ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی و ۲۶ درصد بر اهمیت فرهنگی و تمدنی این منطقه در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تاکید کرده‌اند. این درحالی است که ۱۸ درصد بر اقتصاد و تجارت و ۱۳ درصد بر اهمیت از منظر سیاسی و امنیتی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تاکید داشتند.
ملاحظه امنیتی ایران تثبیت مرزهای ژئوپلیتیک منطقه است
۵۳ درصد از پاسخ دهندگان، مخالفت با تغییر مرزها و ژئوپلیتیک منطقه قفقاز جنوبی را بخش مهمی از ملاحظات امنیتی و استراتژیک ایران در قبال تحولات جدید منطقه می‌دانند. ۱۸ درصد از پاسخ دهندگان ممانعت از حضور تهدیدمحور بازیگران فرامنطقه‌ای دولتی، ۱۵ درصد تامین منافع ژئواکونومیک ایران و ۱۴ درصد مخالفت با تحرکات قوم‌مدارانه و تجزیه‌طلبانه را به عنوان بخش مهمی از ملاحظات امنیتی و استراتژیک ایران در قبال تحولات جدید بیان می‌کنند.
لزوم تغییر جهت گیری سیاست خارجی ایران فعالانه بر مبنای اولویت دیپلماسی سیاسی
نکته قابل توجه دیگر در این نظرسنجی، تاکید ۵۷ درصد از پاسخ دهندگان به اولویت دیپلماسی سیاسی از سوی دستگاه‌های مرتبط با سیاست خارجی ایران در پاسخ به سوال از نوع جهت‌گیری دستگاه دیپلماسی برای تامین ملاحظات استراتژیک در منطقه قفقاز تاکید کرده‌اند. در حالی که ۲۱ درصد بر دیپلماسی اقتصادی، ۱۷ درصد بر دیپلماسی فرهنگی اشاره کرده‌اند.
از سویی دیگر ۴۳ درصد از پاسخ دهندگان اقدامات جمهوری اسلامی ایران را در قبال تحولات اخیر منطقه قفقاز در قالب سیاست بی طرفی منفعلانه صورت بندی می‌کنند. این درحالی است که ۳۱ درصد این اقدامات را در دیپلماسی چند جانبه صورت بندی می کنند. مابقی پاسخ دهندگان نیز اقدامات جمهوری اسلامی ایران در قبال تحولات اخیر منطقه قفقاز را در قالب دیپلماسی پنهان و سیاست بی طرفی فعال صورت بندی می‌کنند.
۳۹ درصد پاسخ دهندگان در مورد تاثیر اقدامات تاکنون انجام گرفته دستگاه دیپلماسی کشور در روند تحولات منطقه قفقاز بیان می‌دارند که این امر موجب القای انفعال ایران در میان سایر بازیگران شده است. ۳۶ درصد بر بی‌تاثیر بودن اقدامات دستگاه دیپلماسی کشور در روند تحولات منطقه قفقاز تاکید دارند. این در حالی است که ۱۹ درصد نیز بر قائل به کمک جمهوری اسلامی ایران به مدیریت تنش هستند.
۴۶ درصد از پاسخ دهندگان ناکارآمدی نهادهای موثر بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را عامل وضعیت کنشگری کنونی کشور در این منطقه عنوان کرده اند. درحالی که ۳۳ درصد، بر برتری رقبای منطقه‌ای به عنوان عامل تشدید شرایط کنونی تاکید کرده‌اند. ۱۱ درصد نقش تحریم‌ها و ۱۰ درصد نیر نگرانی از تنش‌های قومی را دلیل شکل کنشگری کنونی کشور در منطقه قفقاز دانسته‌اند.
اقدامات امنیتی – نظامی بازدارنده توصیه نخبگان ایرانی
نکته مهم و قابل توجه این نظرسنجی، تاکید ۴۳ درصد از پاسخ دهندگان بر اقدامات امنیتی و نظامی بازدارنده جمهوری اسلامی ایران به عنوان اولویت اقدامات ایران برای مقابله با تغییرات ژئوپلیتیکی در منطقه قفقاز است. ۲۸ درصد از پاسخ دهندگان نیز بر همکاری سه جانبه جمهوری اسلامی ایران، روسیه و ارمنستان به عنوان اولویت اقدامات ایران برای مقابله با تغییرات ژئوپلیتیکی تاکید دارند. مابقی نیز همکاری نظامی با ارمنستان و همچنین دیپلماسی سیاسی با آذربایجان را به عنوان اولویت اقدامات ایران برای مقابله با تغییرات ژئوپلیتیکی در منطقه قفقاز عنوان کرده‌اند.
نظرسنجی فوق در مهرماه ۱۴۰۱ از سوی مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران و در راستای اولویت‌های پژوهشی و مطالعاتی خود در حوزه امنیت بین‌الملل و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران انجام گرفته است.
منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: منطقه قفقاز
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: منطقه قفقاز سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران درصد از پاسخ دهندگان ایران در قبال تحولات منطقه قفقاز تحولات جدید قابل توجه دور جدید منطقه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۰۷۹۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۳ مساله تاثیر گذار بر تحولات منطقه
مسائل مختلفی این روز‌ها بر تحولات منطقه سایه انداخته است. اما در این بین می‌توان به سه مساله که به نظر می‌رسد تاثیر بیشتری بر تحولات منطقه دارند، اشاره کرد. یکی از این مسائل تجمعات اعتراضی در دانشگاههای آمریکا، اروپا، استرالیا و کاناداست که موجی جهانی را علیه جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و سیاست‌های آمریکا ایجاد کرده است. تاثیر اعتراضات دانشجویی به حدی است که مقامات آمریکایی نمی‌توانند، بی‌تفاوت از کنار آن عبور کنند. به همین دلیل رئیس جمهور آمریکا نیز به مهم واکنش نشان داده است.
نباید فراموش کرد که تحت تاثیر اعتراضات دانشجویی و مردمی به جنایت‌های رژیم صهیونیستی در غزه اقدامات مناسبی نیز در برخی کشور رقم خورد است. برای نمونه اعتراضات در ترکیه سبب شد، مقامات این کشور تصمیم بگیرند تا روابط تجاری خود را با اسرائیل قطع کنند. علاوه بر این کلمبیا نیز چنین رویکردی را در پیش گرفته است.
مساله دوم که تحولات منطقه تحت تاثیر آن قرار دارد، عملیات «وعده صادق» است. برای نمونه این اقدام ایران واکنش آمریکا و متحدانش را در پی داشته است و اثرات آن را در سفر وزیر امورخارجه آمریکا به منطقه و تحرکات مربوط به آتش‌بس می‌توان دید. افزون بر این گروه‌های مقاومت نیز در سایه عملیات وعده صادق اقدامات گسترده‌تر و جدی‌تر را علیه جنایات رژیم صهیونیستی در دستور کار قرار داده‌اند. برای نمونه یمنی‌ها وارد چهارمین مرحله از برنامه‌های‌شان برای حمایت از مردم غزه شده و اعلام کرده‌اند که حوزه عملیاتی آن‌ها به مدیترانه نیز گسترش پیدا کرده است. حزب الله لبنان نیز این روز‌ها مراکز جدی‌تری را مورد حمله قرار می‌دهد.
در این بین مسائل داخلی رژیم صهیونیستی را باید سومین مساله‌ای دانست که این روز‌ها روی تحولات منطقه سایه انداخته است. به عبارت دیگر موج استعفا‌هایی که رژیم صهیونیستی با آن رو به رو است در کنار گسترش تظاهرات علیه کابینه بنیامین نتانیاهو از دیگر مسائلی است که این روز‌ها روی تحولات منطقه تاثیر گذار است.
در این بین اظهار نظر‌ها درباره برقراری آتش بس نیز بیش از گذشته منتشر می‌شود و می‌توان گفت احتمال برقراری آتش بس در حدود ۲۱۰ روزی که از جنگ در غزه می‌گذرد این روز‌ها بیشتر است. اما توقف جنگ برای نتانیاهو به معنای سقوط و شکست در جنگ است. در واقع این روز‌ها آمریکایی‌ها در حال بررسی این مساله است که بین بنیامین نتانیاهو و برقراری آتش بس کدام یک را انتخاب کنند؟
این در حالی است که در این شرایط حماس توانمندتر از گذشته در‌صحنه مذاکرات غیر مستقیم ظاهر شده است و پذیرش آتش بس به معنای پیروزی حماس و مقاومت است. این مساله نشان می‌دهد که رژیم صهیونیستی در عرصه دیپلماسی نیز بسیار ضعیف است.
هفت مصدوم و کشته بر اثر برخورد سواری تارا و پراید در بویین میاندشت